Disk’ten “Eyt’de Zorunlu Emekliliğe” Karşı Çağrı: “Binlerce İşçiyi Çok Ciddi Gelir Kaybına Uğratacak Düzenlemeyi Derhal Değiştirin”

Haber: ÇAĞATAN AKYOL – Kamera: SADIK KARAKULOĞLU

Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesiyle 2017 yılında takıma geçen kamu çalışanlarının zarurî emekli edilmesinin gündeme gelmesini İstanbul’da Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nin önünde protesto etti. DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, “Çalışma Bakanlığı’nı ve siyasi iktidarı, bu Anayasa’ya aykırı maddeyi derhal değiştirmeye ve zorunlu emeklilik uygulamasını kaldırmaya, emekliliği herkes açısından gönüllü bir tercih olarak tanımlamaya çağırıyoruz. Eğer zorunlu emeklilik kaldırılmazsa bu yasayla birlikte binlerce işçi arkadaşımız emekliye ayrılacak isteği dışında ve böylelikle de çok ciddi bir gelir kaybına uğrayacak” dedi.

DİSK, bugün İstanbul’da Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nin yemekhanesi önünde, çalışanların mecburî emekliliğini gündeme getireceği belirtilen EYT düzenlemesine karşı aksiyon yaptı. “Zorunlu emeklilik Anayasa’ya aykırıdır. Zorunlu emekliliğe hayır” yazılı pankart açılan harekette, “Zorunlu emekli olmak istemiyoruz” sloganı atıldı.

Burada konuşan DİSK Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, yıllarca taşerona karşı uğraş verdiklerini söyledi. “‘Hem sağlıkta hem bütün iş kollarında taşeron çalıştırmayı bu topraklardan sileceğiz’ diyerek bir gayret verdik ve akabinde 2017 Aralık ayında bir kanun kararında kararnameyle taşeronda çalışan personellerin takıma geçirildiği söylendi ancak o kanun kararında kararname düzenlemesi o kadar kapalı kapılar gerisinde çalışanların, sendikaların görüşü dahi alınmadan yapıldı ki, o kanun kararında kararnamenin, o düzenlemenin olumsuz sonuçlarını, hak kayıplarını yıllardır düzeltmeye çalışıyoruz” diyen Çerkezoğlu, şöyle konuştu:

“BİRÇOK PROBLEMLE BİZLERİ KARŞI KARŞIYA BIRAKACAKLAR: Yeniden hepimizin bildiği üzere 1999 yılında, o büyük sarsıntının tozu dumanı ortasında ‘Sosyal Güvenlik Reformu’ denilerek emeklilikle ilgili bir düzenleme yapıldı. 1999 yılında yapılan düzenlemeyle tabir yerindeyse oyunun kuralı sonradan değiştiği için emeklilikte yaşa takılanlar mağduriyeti ortaya çıktı. Yıllardır bu EYT mağduriyetini ortadan kaldırmak için hem sendikalar olarak hem de EYT dernekleri olarak bir çaba veriyoruz. Bugün hükümet, seçime gidilen bu süreçte EYT düzenlemesi yapacağını duyurdu. Yeniden tıpkı formda, tıpkı 2017’deki taşeron düzenlemesi gibi EYT ile ilgili yapacakları yasal düzenlemeyi de kapalı kapılar arkasında ‘Ben yaptım, oldu’ diyerek gerçekleştirmeye hazırlanıyorlar. Yeniden birçok sıkıntıyla bizleri karşı karşıya bırakacaklar.

DERHAL EYT MAĞDURİYETİNE SON VERİLMELİDİR: Emekli olmak, bu ülkede muhakkak bir müddet çalışma müddetini tamamladıktan sonra emekli olmak ve emekli olduktan sonra da son nefesimize kadar insanca yaşayacağımız bir fiyat ve başta sıhhat hakkı olmak üzere toplumsal haklara sahip olmak, hepimiz açısından temel bir yurttaşlık hakkıdır. Devletin de bunu sağlamak vazifesidir, sorumluluğudur. O nedenle derhal bu EYT mağduriyetine son verilmelidir. Yapılacak olan EYT düzenlemesi, bundan 5 yıl evvel bu düzenlemeyle 696 sayılı KHK ile takıma geçirildiği söylenen emekçi arkadaşlarımız için yeni mağduriyetler ortaya koyacak. 696 sayılı KHK’da, tüm arkadaşlarımızın tüm haklarından feragat etmeleri ve birebir vakitte bir zarurî emeklilik dayatması da getirildi. Süreksiz 23. hususta emeklilik müddeti dolanların mecburî olarak hiçbir isteğe bağlı olmadan emekliye ayrılması bu yasal düzenlemeyle getirildi. O günden bugüne hastanelerde, belediyelerde, başka bütün kamu kuruluşlarında yüzlerce personel arkadaşımız mecburî olarak emekliliğe sevk edildi.

BİNLERCE PERSONEL ÇOK ÖNEMLİ BİR GELİR KAYBINA UĞRAYACAK: Artık de EYT düzenlemesiyle ilgili bu zarurî emeklilik kaldırılmazsa yüz binlerce personel arkadaşımız, binlerce personel arkadaşımız zarurî olarak emekliye ayrılmak durumunda kalacak. Her şeyden evvel burada yazdığımız üzere, ‘Zorunlu emeklilik Anayasa’ya aykırıdır’. Bu düzenleme bir KHK ile yapıldığı için Anayasa Mahkemesi’ne de götüremedik ve hala yürürlükte. Şu an yapılacak olan bu düzenlemeyle bir arada, zarurî emeklilik uygulamasının kesinlikle kaldırılması gerektiğini söylüyoruz. Çalışma Bakanlığı’nı ve siyasi iktidarı, bu Anayasa’ya muhalif maddeyi derhal değiştirmeye ve mecburî emeklilik uygulamasını kaldırmaya, emekliliği herkes açısından istekli bir tercih olarak tanımlamaya çağırıyoruz. Şayet zarurî emeklilik kaldırılmazsa bu maddeyle birlikte binlerce personel arkadaşımız emekliye ayrılacak isteği dışında ve böylece de çok önemli bir gelir kaybına uğrayacak.

BU YÜKSEK ENFLASYONDA, BİNLERCE PERSONEL VE AİLESİ AÇLIĞA MAHKÜM EDİLECEK: Zira yeniden hepimizin bildiği üzere, 2008 yılında yapılan düzenlemeyle emekli aylıklarının bağlama sistemi değişti. Aylık bağlama oranları düşürüldü. Emekli aylıklarının alt hududu kaldırıldı ve emekli aylıklarının büyümeden, ulusal gelir artışından emeklilerin aldığı hisse yüzde 100’den yüzde 30’a geriledi. O nedenle sistematik bir biçimde emekli aylıkları bugün minimum fiyatın bile altına gerilemiş durumda. Şayet bu mecburî emeklilik uygulaması kaldırılmazsa EYT düzenlemesiyle bir arada binlerce personel arkadaşımız mecburen emekli olacak ve aldıkları aylıklar, şu an aldıkları bu düşük aylıkların, açlık hududunun bile altındaki fiyatların de yarısına düşecek. Bu yüksek enflasyonda, bu yoksullukta, bu geçim kederinde binlerce emekçinin ve ailesinin açlığa mahküm edilmesi demektir bu. O nedenle çabucak, derhal bu Anayasa’ya karşıt olan zarurî emeklilik uygulamasını kaldırmaya çağırıyoruz iktidarı.

EMEKLİLİK İSTEKLİ BİR HAK OLARAK TANINMALI: EYT düzenlemesi çabucak çıkartılsın. EYT mağduriyeti sona ersin. Mecburî emeklilik uygulaması kaldırılsın. Emekli aylıkları insanca yaşayacak bir seviyeye yükseltilsin. En düşük emekli aylığı en azından minimum fiyat seviyesine yükseltilsin, diyoruz. Bir de bu 696 sayılı KHK ile takıma geçirilmeyen, hala hastanelerde, yemekhanede, laboratuvarda, görüntülemede taşerondan çalışan emekçi arkadaşlarımızın, belediyelerde ‘Kadro verdik’ dedikleri lakin hala belediye şirket emekçisi olarak çalışan on binlerce emekçi kardeşimizin takımlı, garantili çalışma hakkı derhal verilmelidir, diyoruz. Tüm taşeron çalışanlara amasız, fakatsız, hiçbir münasebet olmaksızın takım verilmesi ve taşeron çalıştırmanın son bulması için gayret veriyoruz. Bugün de burada, emekliliğin bir hak olduğunu ve bir istekli tercih olduğunu hatırlatıyor, EYT mağduriyetine son verilmesi ve mecburî emeklilik uygulamasıyla binlerce personel kardeşimizin istemediği halde emekli olarak açlığa mahküm edilmesine yol açacak olan bu düzenlemenin derhal iptal edilmesini ve emekliliğin istekli bir hak olarak tanınması gerektiğini söz ediyoruz.

EMEĞİN TÜRKİYE’SİNİ HEP BİRLİKTE KURACAĞIZ: Buradan son kez bu ülkede yaşayan, bu ülkenin dört bir yanında bütün iş kollarında, hastanelerden belediyelere, fabrikalardan atölyelere, alışveriş merkezlerinden plazalara kadar Türkiye’nin dört bir yanındaki iş yerlerinde çalışan ve bu ülkenin tüm kıymetlerini üreten personel sınıfı olarak yaşadığımız her türlü haksızlığa ve hukuksuzluğa karşı yan yana, omuz omuza çabayı yükselteceğimizi bir defa daha söz ediyoruz. Tüm iş yerlerinde çalışan emekçi kardeşlerimizi de sendikalı olmaya, DİSK’li olmaya ve DİSK’e bağlı sendikaların çatısı altında bu insanca hayat gayretine omuz vermeye çağırıyoruz. Daima birlikte inanıyoruz, biliyoruz ki, bu ülkede, bu topraklarda eşitlik, özgürlük, adalet, barış ve kardeşlik içinde yaşayacağımız, ürettiğimiz kıymeti hakça paylaşacağımız adaletli bir sistemi, emeğin Türkiye’sini hep birlikte kuracağız diyorum.”

SENEM:  SENDİKALARLA PAYLAŞILAN HİÇBİR TASLAK YOK

DİSK adına hazırlanan ortak açıklamayı okuyan İstanbul Şube Başkanı Feridun Senem de “Türkiye’nin dört bir yanında taleplerimizi iş yerlerimizden haykırmak için bir ortaya geldik” dedi. Senem, şunları söyledi:

“EYT’liler olarak adlandırılan ve iş gücünün çok büyük kısmını ilgilendiren bir düzenleme Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nezdinde yürütülmeye devam ediyor ancak bugüne kadar sendikalarla EYT konusunu ülkemizin gündemi haline getiren, EYT dernekleri ile paylaşılan hiçbir taslak yok. Daha önce ‘Seçimi kaybetsek bile EYT çıkmayacak’ diyen hükümet, seçimlerin yaklaştığı bu dönemde EYT ile ilgili çalışmaları kapalı kapılar ardında görüşmeye devam ediyor. Kamuoyundan, sendikalardan gizlenerek yapılan düzenlemelerden bize bir fayda çıkmayacağını 696 sayılı KHK ile taşerondan kadroya geçiş sürecinde yaşadık. Yaklaşık 5 yıl önce yaşanan bu geçiş sürecinin hala sıkıntılarını yaşıyoruz. Bugün buraya toplanmamızın nedeni de kadroya geçiş sürecinde bir gecede, OHAL KHK’sı ile ‘Ben yaptım oldu’ diyerek yapılan düzenlemedir. Taşerondan takıma geçen emekçiler dışında hiçbir çalışana uygulanmayan, Anayasa’da yer alan başta eşitlik unsuru olmak üzere çalışma hakkı, toplumsal güvenlik hakkı üzere temel kıymetlere muhalif bir düzenleme ile getirilen zarurî emeklilik düzenlemesi bizleri bugün bir ortaya getirdi.

PERSONEL EKSİKLİĞİ İLE İŞ YÜKÜNÜ DAHA DA ARTIRACAK: On binlerce kamu çalışanı mecburî emeklilikle karşı karşıya. Zarurî emeklilik, kamuda çalışanların toplumsal güvenlik kurumlarından emeklilik, yaşlılık yahut malullük aylığı almaya hak kazandıkları tarihte kendi iradeleri dışında emekli edilmeleridir. EYT’nin görünmeyen bir yüzü de mecburî emeklilik tehlikesidir. EYT kapsamına giren kimi arkadaşlarımız çabucak emekli olmak isterken bir kısmı ise istemiyor. Zira önemli gelir kaybı yaşayacağız. Yaşayacağımız gelir kaybı yanında bir öteki sorun ise hastanelerde yaşanan işçi eksikliğinin daha da artacak olmasıdır. Zarurî emeklilikle yaşanacak işçi eksikliği hali hazırda esasen fazla olan iş yükünü artıracağı açıktır. Bu sistem 2017 yılında çıkarılan 696 sayılı KHK ile takıma geçen taşeron çalışanlar için zarurî hale getirildi.

EMEKLİ OLDUĞUMUZDA HALA ALDIĞIMIZ FİYATLARIN YARISINI BİLE ALMAMIZ SIKINTI: Bu nedenle EYT düzenlemesi çıktığında kamuda 696 sayılı KHK ile takıma geçen emekçiler olarak resen emekliye sevk edileceğiz. Bu durum bizim için büyük gelir kaybı manasına gelecek. Bugün 5510 sayılı Toplumsal Güvenlik Kanunu’na göre emekli olanların aylıkları üç ayrı bölüm halinde hesaplanıyor. 2000 öncesi çalışmalar, 2000- 2008 arası çalışmalar ve 2008 sonrası çalışmalar. Bu hesaplama yüzünden çalışmasının çoğunluğu 2000’li yıllarda olan bizler için büyük mağduriyet yaşanacağı açıktır. Prime temel yararları düşük ve prim gün sayıları sonlu olan 696 sayılı KHK ile takıma geçirilen personeller olarak zarurî olarak emekli edildiğimizde emekli aylıklarımız 3 bin 500 TL civarında olacak. Emekli olduğumuzda hala aldığımız fiyatların yarısını bile almamız sıkıntı.”

“EMEKLİ MAAŞLARI İNSANCA YAŞAMAYA YETECEK FİYAT OLMALIDIR”

Ferudun Senem, taleplerini ise şöyle sıraladı:

“Zorunlu emeklilik Anayasa’ya aykırıdır. Aynı iş yerinde yan yana, aynı statüdeki iki işçi için yapılan farklı uygulama Anayasa’nın 10. unsurunda düzenlenen eşitlik unsuruna açıkça terstir.

Zorunlu emeklilik uygulaması derhal kaldırılmalıdır. SGK’ya kayıtlı bütün çalışanlar için emeklilik isteğe bağlı bir hak iken 696 sayılı KHK ile taşerondan takıma geçen çalışanlar için mecburî olması kabul edilemez.

Emekli maaşları insanca yaşamaya yetecek fiyat olmalıdır. Emekli maaşı bağlanma oranları artırılmalıdır.”